بازپرس کیست؟

بازپرس شخصی است در دادسرا که وظیفه انجام تحقیق و تعقیب متهم را بر عهده دارد.

تحقیقات مقدماتی مجموعه تحقیقاتی است:

• برای حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم
• شناسایی
• یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم

وقتی جرمی در حوزه محل مأموریت بازپرس رخ دهد یا در محل مأموریت کشف شود

و یا زمانی که متهم در آن حوزه اقامت داشته باشد،

دادستان (رئیس دادسرا) پرونده را به او ارجاع می دهد تا تحقیقات و تعقیب متهم را شروع کند.

پس بازپرس با توجه به نکات بالا می تواند اگر جرم خارج از حوزه قضایی محل ماموریت وی رخ داد پرونده را مورد بررسی قرار دهد.

تحقیقات باید در اسرع وقت انجام بگیرد

چون با تأخیر در تحقیق و تعقیب متهم ممکن است آثار و علائمی از جرم از بین برود،

حتی در روز های تعطیل اگر پرونده ای به او ارجاع داده شود موظف به تحقیق و بررسی در مورد آن پرونده است.

همچنین وی باید برای کشف حقیقت هر اقدامی که مورد نیاز است را انجام دهد از قبیل:

ارجاع به کارشناسی

احضار متهم

در صورت احضار

صدور قرار تامین مناسب مثل قرار بازداشت موقت که از قرار های مهم محسوب می گردد

تحقیق از شهود و …

گاهی بازپرس بعد از انجام تحقیقات و بررسی پرونده به این نتیجه می رسد که اصلاً عمل ارتکابی جرم نیست

و یا اینکه دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود ندارد،

در این مواقع بازپرس قرار منع تعقیب صادر می کند و پرونده را نزد دادستان می فرستد

تا وی هم راجع به پرونده نظر خود را اعلام کند، کلا در هر موردی که بازپرس اقدامی می کند باید نظر دادستان هم جلب شود.

با توجه به این موضوع که وظیفه بازپرس بسیار مهم است،

او نمی تواند انجام وظیفه خود را به شخص دیگری محول کند،

اما می تواند برخی از امور مثل تحقیقات محلی یا تحقیق از مطلعان را به ضابطین دادگستری مثل پلیس بسپارد.

سوالی که پیش می آید این است که اگر خود بازپرس شخصاً ناظر وقوع جرم باشد تکلیف چیست؟

مطابق با ماده‌ی ۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری درصورتی‌که بازپرس شخصا ناظر وقوع جرم باشد،

تحقیقات را شروع می‌کند،

مراتب را فوری به اطلاع دادستان می‌رساند و در صورت ارجاع دادستان، تحقیقات را ادامه می‌دهد.

اصل تحقیق همه‌ی جرائم توسط بازپرس استثنا نیز دارد؛

غیر از جرائم مقرر در ماده‌ی ۳۰۲ (جرائمی که اهمیت زیادی دارند و شامل قتل، سرقت حدی، قطع عضو و… هستند)

در صورت کمبود بازپرس، دادستان نیز دارای تمام وظایف و اختیاراتی است که برای بازپرس تعیین شده است.

در نبود بازپرس چه کسی مسئولیت تحقیق و تعقیب را برعهده دارد؟

همان طور که گفته شد تحقیقات مقدماتی جرایم با بازپرس است

و اجازه ندارد این وظیفه را به شخص دیگری بسپارد،

اما ممکن است زمانی وی حاضر نباشد یا به دلایل دیگر نتواند امور مربوط به پرونده را انجام دهد،

در این صورت دادرس دادگاه به تقاضای دادستان و با تعیین رئیس حوزه قضایی، وظیفه وی را فقط تا زمان باقی بودن وضع مذکور انجام می‌دهد.

همچنین در مواردی که بازپرس به ماموریتی می رود

باید قبل از آن به دادستان اطلاع دهد تا پرونده ها به دادرس دادگاه محول شود.

کشف جرمی دیگر در حین تحقیق

در مواردی دیده شده است که بازپرس در هنگام تحقیق، موفق به کشف جرمی دیگر می‌شود که به جرم اول ارتباطی ندارد.

اگر این جرم بدون شکایت شاکی نیز قابل تعقیب باشد،

وی باید اقدامات لازم را طبق قانون برای حفظ آثار و علائم وقوع جرم و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم به عمل آورد و البته باید در این باره نیز همزمان مراتب را به دادستان اطلاع  دهد.

در صورت ارجاع دادستان، تحقیقات ادامه خواهد یافت.

اما جرم کشف‌شده از جرایمی باشد که با شکایت شاکی قابل تعقیب است،

مراتب در صورت امکان، از سوی دادستان به نحو مقتضی به اطلاع بزه  دیده می‌رسد.

موسسه حقوقی مشهور تخصصی ترین مرکز ثبت شرکت ثبت برند و مشاوره حقوقی در ایران