تعریف مالکیت منافع و حق انتفاع و تفاوت آنها

  • 29 فروردین 1397
  • محسن شیخ ها
  • 1 پرسش و پاسخ

مالکیت منافع و حق انتفاع   تعریف حق مالکیت و ویژگی های آن   حق مالکیت کامل ترین نوع حق مالی است که یک شخص می تواند داشته باشد و دارنده این حق می‌تواند هر استفاده ای که بخواهد از مال خود ببرد و تنها حق عینی ای است که تا این اندازه کامل است. […]

مالکیت منافع و حق انتفاع

 

تعریف حق مالکیت و ویژگی های آن

 

حق مالکیت کامل ترین نوع حق مالی است که یک شخص می تواند داشته باشد و دارنده این حق می‌تواند هر استفاده ای که بخواهد از مال خود ببرد و تنها حق عینی ای است که تا این اندازه کامل است.

 

حق مالکیت به دو قسم تقسیم می‌شود:

 

۱- مالکیت بر روی عین

 

۲- مالکیت بر روی منفعت
 
مالکیت منافع و حق انتفاع

مالکیت منافع و حق انتفاع

تعریف حق انتفاع

 

حق انتفاع حقی است که به موجب آن یک نفر حق دارد از منافع مالی که متعلق به دیگری است استفاده کند.

 

تفاوت های حق مالکیت و حق انتفاع

 

با وجود آنکه بین مالکیت منافع و حق انتفاع شباهت زیادی وجود دارد ولی از نظر ماهوی و عملی نباید آن دو را یکسان شمرد و از جمله مهمترین تفاوت های آن می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

 

۱- در مالکیت منافع ما دو مالک داریم یکی مالک عین است و دیگری مالک منفعت. اما در حق انتفاع همواره یک مالک داریم که هم مالک عین است و هم مالک منفعت است ولی این شخص مالک با شرایط و اوصافی خاص، به شخصی دیگر اجازه می دهد تا برای مدتی معلوم یا غیر معلوم از منفعت ملک او بهره مند گردد

 

۲- در مالکیت منافع، لحظه‌ها و ذره‌های منفعت در ملک صاحب آن به وجود می‌آید، ولی در حق انتفاع، منفعت به مالک عین تعلق دارد و در ملک او هم به وجود می‌آید و صاحب حق فقط می‌تواند از آن متنفع شود (ماده ۴۰ قانون مدنی)

 

برای مثال در اجاره، مستاجر در اثر عقد مالک منافع عین مستاجره می‌شود، و بر طبق قاعده می‌تواند آن را به دیگری منتقل کند. ولی در حق سکنی که یکی از اقسام حق انتفاع است، صاحب حق مالک منافع نیست تا حق تصرف در آن را داشته باشد

 

به بیان دیگر مالکیت منفعت ، حقی است کامل که امتیازهای مالکیت را دارد در حالی که حق انتفاع به آن حد کمال نرسیده و صاحب آن تنها از حق بهره مندی از منافع برخوردار است

 

فرض کنیم باغی برای مدت دوسال به اجاره داده شود. در این مدت مستاجر مالک منافع باغ است و تمام ذره‌های میوه در ملک او به وجود می‌آید پس در روزی که مدت اجاره پایان می‌پذیرد آنچه از میوه‌ها بر سر درختان باقی است به او تعلق دارد و می‌تواند پس از مدت اجاره نیز آن‌ها را بچیند

 

ولی اگر حق انتفاع از همین باغ به مدت دو سال به او واگذار شده باشد، چون منتفع، مالک منافع نمی‌شود، ذره‌های میوه نیز در ملک او به وجود نمی‌آید و به صاحب اصلی باغ تعلق دارد بجز اینکه او می‌تواند ظرف دوسال از آن‌ها بهره برداری کند؛ بنابراین در آخرین روز سال حق او نیز از بین می‌رود و دیگر نمی‌تواند میوه‌هایی را که هنوز بر درخت باقی مانده است را بچیند

 

 

لینک های مفید:  وکیل  |  موسسه حقوقی مشهور  |  ثبت شرکت مشاوره حقوقی

 

 
شما هم نظر خود را در مورد این مقاله ثبت کنید 1 دیدگاه
  • حسن ساسانی پاسخ

    با سلام و عرض احترام،
    آیا عقد انتقال مالکیت منافع بدون تعیین مدت از لحاظ قانون و شرع صحیح است ؟

    مثال مشخص:
    مصالح ، منافع ملکی را به متصالح انتقال داده (بدون تعیین مدت !) و 6 دانگ عین را همزمان به شخص ثالث فروخته است.
    شخص متصالح ، این خرید را وکالتا برای شخص ثالث انجام داده( امضا شخص ثالث در سند و بنچاق نیست و جاهل به موضوع انتقال منافغ)
    اکنون که مصالح و متصالح فوت کرده اند ، 6 دانگ منافغ ملک به چه کسی تعلق دارد؟
    وراث مصالح؟ وراث متصالح؟ شخص ثالث؟
    با تشکر

    29 اسفند 1399 در 22:34