دعوای خلع ید چیست ؟ بررسی شرایط طرح دعوای خلع ید و هزینه آن

  • 26 مهر 1399
  • محسن شیخ ها
  • 0 پرسش و پاسخ

آیا از دعوای خلع ید چیزی می‌دانید؟ در قانون اساسی برای این نوع دعوا چه شرایط و مفادی تعیین شده است؟ این دعوا جزء دعاوی ملکی حقوقی است و در آن صحبت از تصرف ملک، خانه، زمین و … مطرح می‌باشد. در این مقاله ما به شما می‌گوییم که دعوای خلع ید چیست ؟ سپس […]

آیا از دعوای خلع ید چیزی می‌دانید؟ در قانون اساسی برای این نوع دعوا چه شرایط و مفادی تعیین شده است؟ این دعوا جزء دعاوی ملکی حقوقی است و در آن صحبت از تصرف ملک، خانه، زمین و … مطرح می‌باشد. در این مقاله ما به شما می‌گوییم که دعوای خلع ید چیست ؟ سپس طرفین دعوا را معرفی کرده و به زبان ساده، تشریح می‌کنیم که چنین دعاوی در قانون چه شرایطی دارند پس در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

 

دعوای خلع ید چیست ؟ | بررسی شرایط طرح دعوای خلع ید و هزینه آن

 

دعوای خلع ید چیست و چه زمانی مطرح می‌شود؟

 

پیش از هر چیز باید دقیقا بدانید که دعوای خلع ید چیست و چه زمانی از این اصطلاح استفاده می‌شود؟ هرگاه در دعوایی، مالک یک مال غیرمنقول (غیر قابل انتقال) مانند خانه، زمین، آپارتمان و … به شخصی که به صورت غیر قانونی ملک او را تصرف کرده است، اقامه دعوی کند، به آن دعوای خلع ید گفته می‌شود.

 

توجه داشته باشید که یکی از شروط اصلی برای تحقق این دعوا این است که مالک با داشتن سند رسمی که مالکیت او را اثبات می‌نماید اقدام به تنظیم دادخواست خلع ید جهت احقاق حق خود کرده باشد. یعنی مالک باید تملک خود بر ملک موردنظر را با اسناد و مدارک مربوطه، به دادگاه اثبات نماید. لذا با یک سند عادی نمی‌توان در خصوص خلع ید اقامه دعوی کرد. نکته دیگر این که دعوای خلع ید، منحصرا در خصوص اموال غیر منقول مطرح می‌گردد. به عنوان مثال در مورد خودرو که جزء اموال منقول است، امکان طرح دعوای خلع ید علیه شخص متصرف وجود ندارد.

 

چه کسانی طرفین دعوای خلع ید هستند؟

 

حال که دانستید دعوای خلع ید چیست ، باید طرفین این قبیل دعاوی را نیز بشناسید. مانند هر دعوای دیگری که برای رسیدگی به محاکم قانونی ارجاع داده می‌شود، طرفین خلع ید نیز خواهان و خوانده هستند. خواهان در این مورد کسی است که ملک او مورد تصرف قرار گرفته است و خواستار خلع ید از متصرف می‌باشد. خوانده هم شخصی است که ملک خواهان را به تصرف درآورده است. گفتنی اگر ادعای خواهان مبنی بر تصرف ملکش توسط خوانده به اثبات برسد، خوانده باید ملک مورد نظر را تخلیه نماید. دعاوی خلع ید فقط از جانب مالک رسمی یا وکیل او و یا نماینده قانونی وی قابل طرح می‌باشد و این نکته در دعاوی خلع ید، اهمیت بسیار زیادی دارد.

 

دعوای خلع ید چگونه مطرح می شود؟

 

نکات و جزئیات بسیاری در دعوای خلع ید وجود دارد. ممکن است شما به درستی ندانید که دعوای خلع ید چیست و چه شرایطی دارد و به همین دلیل در این زمینه دچار مشکل و اشتباه شوید. لذا بهتر است با مشورت و کمک یک وکیل ملکی با تجربه، وارد این دعوا شوید. تخصص و تجربه یک وکیل به شما کمک می‌کند که ضمن مدنظر قرار دادن این نکات و جزئیات و مطابق با آنها دعاوی خلع ید را مطرح کنید. درواقع روند طرح این دعوا به این صورت است که مالک پس از مراجعه به وکیل ملکی و با ارائه سند رسمی به وکیل، اقدام به تنظیم دادخواست می‌نماید.

 

طرح دعاوی خلع ید چه شرایطی دارد؟

 

احراز تصرف خوانده

 

یکی از مهم‌ترین نکات و شرایط در دعاوی خلع ید، این است که تصرف خوانده باید احراز گردد. یعنی مالک باید تصرف غیر قانونی خوانده دعوا در ملک خود را اثبات نماید. برای این منظور و اثبات تصرف خوانده بر ملک موردنظر، به دلایل مختلفی می‌توان استناد نمود. تامین دلیل یکی از این دلایل است که می‌توان با استناد به آن، طرح دعوای خلع ید را به اجرا درآورد. اگر تصرف خوانده اثبات نشود، دعوا منجر به قرار رد دعوا می‌شود.

 

غیر قانونی بودن تصرف خوانده

 

اما دومین نکته مهم در دعوای خلع ید چیست ؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که دومین نکته در دعوای خلع ید این است که تصرف خوانده غیر قانونی باشد. درواقع خواهان در این دعوا مدعی است که شخصی بدون اجازه وی و به شکل غیر قانونی، ملکش را تصرف کرده است. درصورتی که مالک ملک خود را اجاره داده باشد و مستاجر پس از اتمام مدت قرارداد اجاره از تخلیه ملک خودداری نماید، در این صورت نمی‌توان دعاوی خلع ید را مطرح کرد.

 

نحوه رسیدگی به دعوای خلع ید چگونه است؟

 

همانطور که اشاره کردیم، دعوای خلع ید جزء دعاوی حقوقی است بنابراین طرح و پیگیری و صدور حکم در خصوص آن، باید بنا بر مصلحت دادگاه انجام شود. با توجه به این که این دعوا مربوط به اموال غیرمنقول است، امکان طرح آن در شورای حل اختلاف وجود ندارد. طبق قانون آیین دادرسی مدنی، کلیه دعاوی که در خصوص املاک مطرح می‌شوند، در صلاحیت دادگاه محلی است که ملک در آنجا واقع است. مثلا اگر ملکی در تهران باشد، در صورت بروز دعوای خلع ید، دادگاه‌های عمومی تهران صلاحیت رسیدگی به این دعوا را دارند. همچنین باید بدانید که مدت زمان رسیدگی به این پرونده‌ها متفاوت است.

 

شناخت و آگاهی شخص خواهان از قوانین و مقررات و همچنین حقوق خود بسیار مهم است و می‌تواند در روند پیگیری پرونده تاثیرگذار باشد. لذا پیشنهاد می‌شود به منظور طرح این دعاوی از یک وکیل ملکی کمک بگیرید. پس از صدور و قطعی شدن حکم به نفع خواهان، پرونده برای اجرای احکام فرستاده می‌شود. در این مرحله اجرای احکام ابلاغیه‌ای مبنی بر اینکه خوانده باید ظرف بیست روز ملک را تخلیه کند، صادر می‌شود. اگر در این مدت ملک تخلیه نشد، به دستور قاضی اجرای احکام، ملک توسط ضابطین قضایی تخلیه می‌گردد.

 

آیا امکان طرح دعوای خلع ید علیه ورثه وجود دارد؟

 

در ملک موروثی هر یک از وراث در جزء به جزء مال شریک و سهیم هستند. بنابراین اگر یکی از وراث ملک را تصرف کند، دیگر وارثین می‌توانند علیه او اقدام به طرح دعاوی خلع ید نمایند. البته اگر بدانند دعوای خلع ید چیست و چه شرایط و ضوابطی دارد. در این موارد قانون می‌گوید اموالی که به عنوان ارث برای وراث گذاشته شده‌اند، به عنوان ملک مشاع محسوب می‌شوند. سپس بر اساس قوانین مربوط به ملک مشاعی، مورد رسیدگی قرار می‌گیرند.

 

هزینه دعاوی خلع ید چقدر است؟

 

هزینه دادرسی در دعاوی مالی غیر منقول یا همان خلع ید، بستگی به ارزش معاملاتی املاک هر منطقه دارد. درواقع هزینه دادرسی بر این اساس تعیین و پرداخت می‌گردد. وصول هزینه دادرسی با دفتر دادگاه است و مدیر دفتر دادگاه با استعلام ارزش معاملاتی ملک از اداره امور اقتصادی و دارایی، هزینه دادرسی را محاسبه و از خواهان دریافت می‌کند. در مورد هزینه اخذ وکیل برای دعاوی خلع ید نیز باید به توافقات وکیل و موکل توجه کرد. این هزینه معمولا به صورت درصدی است.

 

چه استثنائاتی برای اجرای حکم خلع ید وجود دارد؟

 

اگر چه حالا تا حد زیادی می‌دانید که دعوای خلع ید چیست اما این دعوا استثنائاتی هم در مرحله اجرای حکم دارد. پیش‌تر اشاره کردیم که پس از صدور حکم خلع ید و قطعی شدن آن، نوبت به اجرای حکم می‌رسد. برخی از موارد و شرایطی که در صورت بروز یا وجود آنها حکم خلع ید اجرا نمی‌شود عبارتند از:

 

  • فوت محکوم علیه یا محجور شدن وی
  • ممانعت نمودن محکوم علیه در برابر مامورین اجرای حکم
  • بسته بودن درب ورودی ملک و عدم امکان ورود به داخل ملک
  • صدور اجازه قبلی از طرف شرکا برای تصرف ملک

 

آیا تقاضای خلع ید در ملک مشاع امکان‌پذیر است؟

 

دعوای خلع ید تحت تاثیر مشاع بودن ملک قرار نمی‌گیرد. هر یک از مالکان مشاعی ملک که سهم مشاعی آن‌ها به صورت غیر قانونی در تصرف مالک دیگری باشد، قادر هستند علیه دیگری دعاوی خلع ید مطرح کنند.

 

مدارک مورد نیاز برای طرح دعوای خلع ید چیست؟

 

به منظور طرح دعوای خلع ید، مالک باید دادخواست خلع ید را تنظیم کند. سپس مستندات و مدارک و اسناد رسمی خود را که مبنی بر مالکیت رسمی اوست ضمیمه دادخواست نماید.

 

آیا امکان طرح دعاوی خلع ید برای ملکی که در رهن است وجود دارد؟

 

در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که در رهن بودن ملک، مانعی برای طرح دعوای خلع ید نیست. بنابراین حتی در این شرایط نیز مالک می‌تواند علیه شخص متصرف، اقامه دعوی خلع ید نماید.

 

 

شما هم نظر خود را در مورد این مقاله ثبت کنید بدون دیدگاه