افساد فی‌ الارض چیست؟ بررسی مجازات و احکام افساد فی‌ الارض در قانون

افساد فی‌ الارض چیست و چه معنایی دارد؟ ویژگی‌های رفتارهای مجرمانه افساد فی الارض چیست؟ مجازات افساد فی‌ الارض چیست؟ افساد فی الارض در قانون مجازات اسلامی چه احکامی دارد؟ ادامه این مطلب را از دست ندهید تا ضمن آشنایی با مفهوم افساد فی الارض، پاسخ تمامی این سوالات را بگیرید.

مطمئناً شما هم واژه “افساد فی الارض” را بارها و بارها از رسانه‌ها شنیده‌اید و این واژه به گوشتان ناآشنا نیست اما شاید به خوبی با مفهوم، وجوه و ابعاد افساد فی الارض آشنایی نداشته باشید. از این‌رو به شما پیشنهاد می‌کنیم که ادامه این مطلب را دنبال کنید تا شما را با معنای افساد فی الارض، مجازات و احکام آن در قانون مجازات اسلامی آشنا کنیم.

افساد فی‌ الارض چیست و به چه کسی مفسد فی الارض گفته می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین و پرتکرارترین عناوین مجرمانه این روزهای کشورمان، افساد فی الارض است. این عنوان در سال ۱۳۹۲ وارد قانون مجازات اسلامی شده است و در ماده ۲۸۶ این قانون جای گرفته است. در پاسخ به این سوال که افساد فی‌ الارض چیست؟ باید بگوییم که براساس ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، هر کسی که به طور گسترده در جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، پخش مواد سمی و خطرناک، دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا همکاری در دایر کردن این مراکز نقش داشته باشد مرتکب افساد فی الارض شده است که اصطلاحاً به آن مفسد فی الارض گفته می‌شود.

توجه داشته باشید که تمامی این جرایم موجب اخلال در نظام عمومی کشور، ناامنی، وارد شدن خسارت به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی و اشاعه فساد و فحشا به طور وسیع می‌شوند. به همین دلیل قانوگذار برای فرد مفسد فی الارض، حکم اعدام را در نظر گرفته است.

ویژگی‌های رفتارهای مجرمانه افساد فی‌ الارض چیست ؟

رفتارهای مجرمانه مفسد فی الارض براساس ماده 286 قانون مجازات اسلامی که به آن اشاره کردیم، باید دو ویژگی داشته باشند. اول از همه ارتکاب به رفتارهای مجرمانه افساد فی الارض باید به طور گسترده باشد. دوم اینکه رفتارهای مجرمانه مفسد فی الارض باید موجب اخلال در نظم عمومی کشور، ناامنی، ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی یا اموال خصوصی و عمومی و موجب فساد و فحشا در حد وسیع شود.

بنابراین درصورتی که فرد مجرم مرتکب یکی از این جرایم در حد وسیع شده باشد، می‌تواند مفسد فی الارض باشد. از این‌رو اگر فرد مجرم مرتکب هر یک از این جرایم شده باشد اما در حد وسیع نباشد، نمی‌توان آن را به افساد فی الارض و درنهایت به اعدام محکوم کرد.

مجازات افساد فی‌ الارض چیست؟

حالا که پاسخ سوال “افساد فی‌ الارض چیست؟” را گرفتید نوبت به آشنایی با مجازاتی است که قانون برای ارتکاب به این جرم در نظر گرفته است. همانطور که اشاره کردیم درصورتی که فردی مرتکب جرم افساد فی الارض شود، حکم او اعدام است. منتهی اگر فردی که به این جرم مرتکب شده است، دو ویژگی که به آن اشاره کردیم را نداشته باشد، دیگر حکم او اعدام نیست و به روش دیگری مجازات خواهد شد.

براساس تبصره‌ای که در ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی آمده است، گاهی‌اوقات متهم یکی از ویژگی‌های رفتارهای مجرمانه افساد فی الارض را دارد ولی قاضی به این مسئله پی می‌برد که متهم قصد ارتکاب به چنین جرمی را نداشته است و علاوه‌بر این علم و آگاهی چندانی هم نداشته است که رفتار او چنین نتایجی خواهد داشت. در این صورت دو حالت رخ می‌دهد:

حالت اول: اگر رفتار مجرم مشمول مجازات قانونی دیگری باشد، شخص به همان مجازات قانونی محکوم خواهد شد.

حالت دوم: اگر رفتار مجرم مشمول مجازات قانونی دیگری نباشد، شخص به ۲ تا ۵ سال حبس یا بیش از ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری محکوم خواهد شد.

درضمن لازم است اشاره کنیم که اصطلاح ” افساد فی الارض ” تنها در ماده 286 قانون مجازات اسلامی نیامده است بلکه در قوانین دیگری هم مانند: قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح و سایر قوانین نیز به کار برده شده است.

افساد فی الارض در قانون مجازات اسلامی چه احکامی دارد؟

در قانون مجازات اسلامی در برخی موارد خاص برای جرم افساد فی الارض، دو حکم ویژه‌ در نظر گرفته شده است که به شرح زیر هستند:

حکم اول: براساس ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی، حکم محکومیت قطعی شخص به جرم افساد فی الارض درصورتی که موجب اخلال در نظم و امنیت جامعه نشود در یک نوبت در یکی از روزنامه‌های محلی منتشر خواهد شد.

حکم دوم: براساس بند “ث” ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی، اگر شخصی به مجرم در ارتکاب به جرم افساد فی الارض کمکی کرده باشد، صدور حکم و مجازات او قابل تعلیق نیست و به تعویق نخواهد افتاد.