مهم‌ترین دغدغه زن و مردی که سال‌هاست با یکدیگر زندگی کرده‌اند و الان به فکر طلاق و جدایی از هم افتاده‌اند، این است که مهریه به نرخ روز چگونه محاسبه می‌شود؟ با وجود اینکه مهریه از نظر قانونی حق زن است و مهم‌تر از همه اینکه قانون گفته است زن می‌تواند در هر شرایطی نسبت به […]
مهم‌ترین دغدغه زن و مردی که سال‌هاست با یکدیگر زندگی کرده‌اند و الان به فکر طلاق و جدایی از هم افتاده‌اند، این است که مهریه به نرخ روز چگونه محاسبه می‌شود؟ با وجود اینکه مهریه از نظر قانونی حق زن است و مهم‌تر از همه اینکه قانون گفته است زن می‌تواند در هر شرایطی نسبت به اخذ مهریه خود اقدام نماید، باز هم قوانین مهریه پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. این مسئله زمانی پیچیده‌تر می‌شود که متوجه می‌شوید در قانون، مهریه‌های قدیمی براساس معیار امروزی مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.
از آن‌جایی که امکان دارد این مشکل گریبان‌گیر هر کدام از ما یا اطرافیانمان شده باشد تصمیم داریم در این مقاله تمام جزئیات مربوط به قوانین پرداخت مهریه به نرخ روز را با هم بررسی کنیم و اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار شما قرار دهیم. پس به شما پیشنهاد می‌کنیم که ادامه این مطلب را از دست ندهید.
پیچیدگی‌های محاسبه مهریه به نرخ روز
آیا می‌دانید دلیل اینکه محاسبه مهریه به نرخ روز از اهمیت بسزایی برخوردار است، چیست؟ درواقع مهریه در فرهنگ ما سابقه بسیار طولانی دارد اما به مرور زمان با تغییر فرهنگ و نوسانات بازار دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده است. دقیقاً همین مسئله یکی از دلایل اصلی مطرح شدن قوانین جدید پرداخت مهریه است چراکه به مرور زمان در نرخ مهریه و نحوه درج آن تغییراتی به وجود آمده است. از ثبت مهریه به شکل پول نقد، زمین و سند خانه گرفته تا ثبت مهریه به صورت سکه که این روزها خیلی رواج پیدا کرده است. از طرفی اقلامی که به عنوان مهریه به ثبت رسیده‌اند مانند: سکه، طلا و زمین به نسبت تورم در طول زمان رشد داشته‌اند. همین مسئله موجب شده است تا در زمان مطالبه مهریه دردسرهای زیادی برای زن و مرد به وجود بیاید.
اما اگر مهریه براساس پول رایج کشور ثبت شود، زمان مطالبه مهریه هیچ دردسری گریبان‌گیر زن و مرد نخواهد شد و نیازی نیست که به قوانین جدید پرداخت مهریه متوسل شوند. البته پیچیدگی‌های پرداخت مهریه به نرخ روز وقتی بیشتر می‌شود که توافقات انجام گرفته در زمان عقد مشابه آن چیزی نباشد که در عقدنامه ثبت شده است. برای درک بهتر این پیچیدگی فرض کنید در سال‌های دور عقدی صورت گرفته است که هیچ سندی برای آن وجود ندارد. از طرفی در عقدنامه جدید هم مهریه برخلاف خواسته زوجه و قرار قبلی ثبت شده است. اکنون دادگاه کدام زمان را به عنوان ملاک اصلی برای محاسبه مهریه به نرخ الان در نظر می‌گیرد؟ این‌ها مسائلی هستند که موجب پیچیدگی چندین برابر قوانین پرداخت مهریه می‌شوند.
نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز
براساس ماده ۱۰۸۲ قانونی مدنی، بانک مرکزی وظیفه دارد هر سال شاخص بهای کالاها و مواد مصرفی تک تک شهرهای ایران را اعلام کند. این ماده به قوانین پرداخت مهریه به نرخ روز و شرایط و ضوابط آن پرداخته است. از این‌رو دادگاه برای اینکه بتواند مهریه را به نرخ روز محاسبه کند از این ماده استفاده کرده و به آن استناد می‌کند. درواقع از یک فرمول برای محاسبه مهریه به نرخ روز در این ماده استفاده شده است که علاوه‌بر دادگاه هر کسی می‌تواند با اطلاع از این فرمول مهریه‌‌اش را به نرخ امروز محاسبه کند.
براساس قوانین جدید پرداخت مهریه، کسانی که مهریه آنها وجه رایج کشور باشد، با استفاده از این فرمول ساده می‌توانند مهریه خود را به نرخ امروز محاسبه کنند. این فرمول به شرح زیر می‌باشد:
جزئیات محاسبه نرخ مهریه در دادگاه و ثبت
با وجود اینکه محاسبه مهریه به نرخ امروز با استفاده از فرمولی که در بالا به آن اشاره کردیم کاملاً شفاف است و به راحتی می‌توان آن را محاسبه کرد اما هنوز هم جزئیاتی درمورد قوانین جدید محاسبه مهریه وجود دارد که لازم است با آنها آشنا شوید. در ادامه به این جزئیات اشاره خواهیم کرد.
- نکته اول
لازم است بدانید هنگامی که برای مطالبه مهریه خود اقدام می‌کنید شاخص سال قبل ملاک محاسبه است. برای مثال اگر شما اول فروردین ۱۳۹۹ یا آخر اسفند ۹۹ برای مطالبه مهریه اقدام کنید، در هر دوی این حالات، شاخص سال ۹۸ برای محاسبه نرخ به روز مهریه ملاک و معیار دادگاه خواهد بود. اما اگر در سال ۱۴۰۰ درخواست مهریه کنید، شاخص سال ۹۹ برای دادگاه ملاک خواهد بود.
- نکته دوم
محاسبه نرخ مهریه در دادگاه و ثبت مشابه است اما تنها یک تفاوت بسیار کوچک دارد. آن هم این است که در اداره ثبت برای محاسبه مهریه، زمان ثبت درخواست برای مطالبه مهریه ملاک است اما در دادگاه این معیار به زمان صادر شدن حکم تغییر شکل پیدا می‌کند. بنابراین در دادگاه فرقی نمی‌کند که روند مطالبه مهریه چقدر طول بکشد؛ چراکه در نهایت همان روزی که حکم صادر شود، نرخ مهریه نیز تعیین می‌شود. پس نتیجه می‌گیریم زمان ثبت درخواست برای مطالبه مهریه در دادگاه ملاک نیست.
این مسئله برای کسانی که مهریه آنها سکه است نیز اهمیت دارد. چون اگر در دادخواست مطالبه مهریه به جای تعداد سکه ثبت شده، معادل ریالی آن را درخواست کرده باشند یا در مدت رسیدگی به این پرونده‌ها که 6 ماه تا 1 سال به طول می‌انجامد، نرخ سکه در بازار افزایش یا کاهش پیدا کرده باشد، ملاک اداره ثبت، زمان ثبت دادخواست مطالبه مهریه است؛ دقیقا برعکس دادگاه.
