شرایط نصف شدن مهریه چیست و در چه صورتی مهریه زن نصف می شود؟

مهریه، یکی از پر حاشیه ترین مباحث مربوط به انواع ازدواج اعم از ازدواج موقت و ازدواج دائم و طلاق است که همه ما کم و بیش با آن آشنا هستیم. متاسفانه بسیاری از درگیری ها و پرونده های دادگاه های خانواده هم مربوط به مهریه است. افراد و خانواده های زیادی به دلیل عدم توافق بر سر میزان مهریه و یا نحوه پرداخت آن با یکدیگر به مشکل می خورند. بسیاری از خانم ها در طلاق توافقی، مهریه خود را می بخشند و عده زیادی هم به صورت قانونی برای گرفتن آن اقدام می کنند. قوانین، ماده و تبصره های زیادی در مورد مهریه وجود دارد که یکی از آنها در مورد نصف شدن مهریه است. اما در چه شرایطی و به چه علت، مهریه نصف می شود؟ شرایط پرداخت مهریه در این وضعیت چگونه است؟ در ادامه اطلاعات کاملی را در خصوص نصف شدن مهریه و قوانین آن به شما ارائه می دهیم.

مهریه چیست؟

پیش از آن که بدانیم نصف شدن مهریه به چه معناست و در چه شرایطی انجام می‌شود، بد نیست تعریف جامعی در خصوص مهریه داشته باشیم. مهریه، یکی از حقوق مالی زن است که پس از عقد، به او تعلق می‌گیرد. درواقع پس از عقد نکاح، زن مالک مهریه است و هر زمان که بخواهد می@تواند آن را از شوهرش بگیرد. حتی قانون این امکان را به زن داده است که از حق حبس در مطالبه مهریه اش استفاده کند. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی “به مجرد عقد، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید” البته مهریه انواع مختلفی دارد و به تبع نوع آن، قوانین مربوط به پرداخت آن نیز یکسان نیست.

با انواع مهریه آشنا شوید

نوع مهریه، بستگی به این دارد که در زمان عقد تعیین شده باشد یا خیر. مهر المسمی، مهر المثل و مهر المتعه، اصلی ترین انواع مهریه هستند. البته از نظر عرفی و با توجه به نوع پرداخت نیز می توان انواع عندالمطالبه و عندالاستطاعه را برای مهریه برشمرد. برای دریافت مهریه عندالاستطاعه، زن باید استطاعت یا توانایی مرد برای پرداخت مهریه را در دادگاه ثابت کند. اما مهریه عندالمطالبه چنین شرایطی وجود ندارد.

شرایط پرداخت مهریه چگونه است؟

با توجه به این که زن پس از عقد، مالک مهریه است، می تواند هر زمان که بخواهد آن را از همسرش مطالبه کرده و یا حق خود را ببخشد. امروزه پرونده های مربوط به مهریه، حجم بسیار زیادی دارند و مشکلات بی شماری در این زمینه به وجود آمده است. به همین دلیل هم شرایط پرداخت مهریه با قبل تفاوت کرده است. به عنوان مثال، تنها ۱۱۰ سکه از کل مهریه، ضمانت اجرای کیفری دارد. یعنی برای مازاد این تعداد، امکان جلب شوهر وجود ندارد.

نصف شدن مهریه و شرایط آن

حالا که با تعریف و شرایط مهریه آشنا شدید، لازم است که در مورد نصف شدن مهریه هم اطلاعات داشته باشید. در برخی از شرایط، وقتی زن مهریه اش را مطالبه کرده و مرد ملزم به پرداخت آن می شود، قانون مهریه را نصف می کند. یعنی مرد می تواند تنها نصف مبلغ مهریه را پرداخت کند. این شرایط، شامل موارد زیر می شوند:

• طلاق قبل از رابطه زناشویی

مالکیت زن بر مهریه از لحظه عقد، متزلزل است و اگر بین مرد و زن نزدیکی صورت نگرفته باشد، مهریه نصف می شود. بر اساس ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، تنها باید نصف مهریه را پرداخت کند. حتی اگر قبل از طلاق مهریه را به صورت کامل پرداخت کرده باشد، می تواند مازاد آن را پس بگیرد.

• بذل تمام مدت در عقد موقت

یکی دیگر از موارد نصف شدن مهریه را ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی و بر مبنای عقد موقت تعیین کرده است. بر این اساس، در نکاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد، باید نصف میزان اصلی مهریه را پرداخت کند. به عبارت ساده تر، اگر مرد در عقد موقت یا صیغه قبل از وقوع رابطه زناشویی تمام مدت، صیغه را به زن ببخشد یا بذل مدت کند، موظف است که نصف مهریه را پرداخت نماید.

• فسخ نکاح به علت ناتوانی جنسی مرد

بر اساس ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی، اگر عقد ازدواج، به هر دلیلی قبل از نزدیکی فسخ شود، حق مهریه از زن گرفته می شود. با این حال اگر به دلیل ناتوانی جنسی مرد، زن خواستار فسخ قرارداد ازدواج شود، مرد باید نصف مهریه را به وی پرداخت نماید. بر این اساس، اگر زن قبل از رابطه زناشویی از ناتوانی جنسی مرد آگاه شود، این حق را دارد که ضمن نصف شدن مهریه، ازدواجش را فسخ نماید.