آشنایی با بورس کالا

تعریف بورس کالا:

بورس کالا بازاری است که دارای اوصاف ذیل است:

1) متشکل و خود انتظام.

2) در آن به طور منظم کالا یا کالاهای معینی با روش هایی مورد معامله قرار می گیرند.

3) بورس کالا در قالب شرکت سهامی عام تاسیس و اداره می شود.

4) در بورس کالا، کالاهای مختلفی ممکن است مورد معامله قرار گیرد مانند بورس فلزات، بورس محصولات کشاورزی، بورس نفت و…

انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا:

تمامی دادو ستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای از پیش تعریف شده انجام می شود، که در دسته های ذیل می گنجند:

1) قرارداد نقدی: در این قرارداد، خریدار می بایست کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صوت نقد پرداخت کند و فروشنده نیز می بایست حداکثر ظرف سه روز، کالای مورد معامله را به خریدار دهد.

2) قرارداد سلف: در این قرارداد، کل مبلغ در زمان انجام معامله توسط خریدار پرداخت می گردد و فروشنده متعهد می شود در تاریخ مشخص و زمان معین به خریدار تحویل دهد.

3) قرارداد نسیه: قراردادی است که کالا به صورت فوری به خریدار تحویل داده می شود و بهای آن در تاریخ سررسید، به فروشنده پرداخت می گردد.

4) قرارداد آتی: در این روش، فروشنده مطابق قرارداد صلح، مقدار معینی از دارایی مشخص را در مقابل مبلغی معین به دیگری صلح می کند.

بر اساس این قرارداد، فروشنده مقدار دارایی مورد مصالحه را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ مورد مصالحه را در سررسید می پردازد.

طرفین در قالب شرط ضمن عقد به اتاق پایاپای وکالت می دهند که از وجه الضمان آنها متناسب با نوسانات قیمت در بورس به طرف دیگر اباحه تصرف کند.

هر یک از طرفین می توانند قبل از سررسید با انعقاد قرارداد صلح دیگری، شخص ثالثی را جایگزین خود در قرارداد صلح اولیه نمایند و پس از تسویه، از قرارداد خارج شوند.

کلیه قراردادها در زمان سررسید مقرر تسویه خواهند شد.

5) قرارداد اختیار معامله: این قرارداد شامل قرارداد اختیار خرید و قرارداد اختیار فروش می شود:

الف) قرارداد اختیار خرید: قراردادی است که به  موجب آن عرضه کننده کالا، حق خرید مقدار معینی از کالای مورد نظر و منطبق با استاندارد این بازار را در زمان معین و با قیمت مشخص به طرف قرارداد مصالحه می نماید بدون آنکه طرف دیگر ملزم به خرید آن باشد.

ب) قرارداد اختیار فروش: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد لازم که به موجب آن یک طرف قراداد (خریدار) حق فروش مقدار معینی از کالای مورد نظر و منطبق با استاندارد این بازار را در زمان معین و با قیمت مشخص با طرف دیگر مصالحه می نماید بدون آنکه طرف دیگر (فروشنده) ملزم به فروش آن باشد.

6) قراردادهای معاوضه: معامله ای به صورت مبادله یک دارایی فیزیکی یا یک تعهد در برابر یک دارایی فیزیکی یا تعهدی دیگر به منظور تمدید یا کاهش زمان سررسید معامله و یا افزایش (کاهش) نرخ برگه های معاملاتی جهت حداکثر نمودن درآمد معاملاتی و یا کاهش هزینه های مالی آن.

این قرارداد می تواند به صورت خرید از یک بازار نقدی و فروش آن بلافاصله در یک بازار سلف انجام گیرد.

پیوند: موسسه حقوقی مشهور  |  بورس اوراق بهادار