آشنایی بیشتر با چک به عنوان مهمترین سند تجاری

  • 27 دی 1396
  • محسن شیخ ها
  • 0 پرسش و پاسخ

آشنایی بیشتر با چک به عنوان مهمترین سند تجاری   تعریف چک: چک به عنوان مهمترین سند تجاری ، نوشته ای (سندی) است که به موجب آن شخصی به نام صادرکننده، وجوه یا اعتباری را که نزد شخص دیگری به نام محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد می کند یا به شخص دیگری واگذار می […]

آشنایی بیشتر با چک به عنوان مهمترین سند تجاری

 

تعریف چک:

چک به عنوان مهمترین سند تجاری ، نوشته ای (سندی) است که به موجب آن شخصی به نام صادرکننده، وجوه یا اعتباری را که نزد شخص دیگری به نام محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد می کند یا به شخص دیگری واگذار می کند.

 

مزیت های خاص چک نسبت به دیگر اسناد تجاری چیست؟

1) رسیدگی به کلیه شکایات و دعاوی جزایی و حقوقی مربوط به چک در دادسرا و دادگاه تا خاتمه دادرسی، فوری و خارج از نوبت به عمل می آید.
البته این موضوع به معنی رسیدگی بدون دعوت از طرفین نیست بلکه به معنی تعیین وقت دادرسی زودتر از مواعد عادی دادگاه است.
2) چک در حکم سند لازم الاجرا است و می توان برای وصول مبلغ آن، از طریق اجرای ثبت اقدام نمود.
3) صدور چک پرداخت نشدنی، جنبه جزایی دارد و می توان به وسیله طرح شکایت کیفری، ضمن مجازات صادر کننده، مبلغ آن را با تشریفاتی کمتر و با سرعت بیشتری وصول نمود.
 

ذینفع و مسئولین چک چه کسانی هستند؟

 در بررسی مقررات صدور و پرداخت مبلغ چک با چهار نفر سر و کار داریم:
1) صادر کننده: شخصی که چک را صادر می کند و آن را به دیگری تقدیم می کند، تا این شخص وجه آن را از شخص ثالثی که محال علیه نام دارد، دریافت کند.
2) دارنده: شخصی که چک در اختیار اوست و می تواند با رجوع به محال علیه ( شخص ثالث ) وجه چک را دریافت دارد.
3) ظهرنویس: شخصی که سابقا دارنده چک بوده است و آن را به شخص دیگری منتقل نموده است و در حال حاضر دیگر دارنده آن محسوب نمی شود.
4) محال علیه: همان شخص ثالثی است که در چک برای پرداخت مبلغ آن پیش بینی شده است.

اقسام چکهایی که با آن سر و کار داریم کدام است؟

بنابر قانون تجارت همیشه شخصی به نام صادرکننده (یا صاحب حساب) چکی را صادر می نماید و آن را به شخص دیگری که به او دارنده می گوییم تحویل می دهد تااو مبلغ آن را از محال عیه (که معمولا بانک است) دریافت کند.
اما در قانون صدور چک، چکهایی نیز تعریف شده اند که صادرکننده آنها صاحب حساب نیست، بلکه بانک اقدام به صدور آنها می نماید.
اقسام گوناگون چکها شامل موارد زیر است:
1) چکهایی که صادر کننده آنها می تواند هر شخصی باشد: این چکها خود به اقسام ذیل تقسیم می گردند:
الف) چک عادی (معمولی): چکی است که توسط شخصی که صاحب حساب جاری می باشد، بر عهده بانک صادر می گردد و دارنده آن هیچ تضمینی برای قابل پرداخت بودن چک و امکان دریافت مبلغ آن از بانک در اختیار ندارد، بجز اعتبار صادرکننده و اطمینان به او.
ب) چک تایید شده (گواهی شده): شبیه چکهای عادی است با این تفاوت که بانک محال علیه تادیه وجه آن را تایید می کند.
بنابراین دارنده چنین چکی، یک تضمین در اختیار دارد و آن اینکه چه در حساب شخص صادرکننده، وجه کافی موجود باشد و چه نباشد، بانک مبلغ چکی که تایید شده است را پرداخت می کند.
چنین چکهایی جز در برخی مقاطع، چندان در کشورمان مورد استفاده واقع نشده اند.
2) چکهایی که صادرکننده آن بانک است: این چکها خود به اقسام ذیل تقسیم می گردند:
الف) چک تضمین شده: چکی است که صدور آن توسط شخصی از بانک مطالبه می گردد و بانک اقدام به صدور آن برعهده خودش می کند.
یعنی در این سند تجاری خود بانک هم صادرکننده و هم محال علیه واقع می شود.
تادیه وجه این سند تجاری توسط بانک تضمین می گردد و  در کلیه شعب بانک صادرکننده قابل وصول است.
در خصوص ماهیت چک تضمین شده اختلاف نظر است و نظر قوی تر این است که چنین چکی را باید مانند پول بدانیم. چرا که وصول مبلغ آن مسلم است.
بنابراین نظر چکی که تضمین شده، وسیله پرداخت نیست بلکه عین پرداخت است و در صورتی که مشتری بخواهد بابت ثمن قرارداد، چکی تضمین شده ارائه دهد، فروشنده ملزم به پذیرش است.
ب) چک مسافرتی (در گردش): چکی است که توسط بانک صادر می گردد و وجه آن در هریک از شعب بانک صادرکننده قابل تادیه می باشد.
این سند تجاری به درخواست اشخاص صادر نمی گردد، بلکه خود بانک آن را صادر می کند و به درخواست اشخاص آن را در اختیار آنها می گذارد.

 

در خاتمه لازم به ذکر است چنانچه قصد دارید تا به تحریر و صدور چک به شیوه ای خاص و غیر معمول یا برای موارد خاص و مهم اقدام نمایید و یا اگر چکی دارید که مبلغ آن وصول نشده و قصد طرح دعوای کیفری یا حقوقی دارید یا برای هر موضوع دیگری در رابطه با این سند تجاری نیاز به مشاوره حقوقی یا وکیل با تجربه و مجرب دارید، می توانید ضمن تماس با موسسه حقوقی مشهور از خدمات کاملا تخصصی و حرفه ای وکلای با تجربه و متخصصمان بهره مند گردید. 

 

پیوند: موسسه حقوقی مشهور  |  آشنایی با سفته  |  آشنایی با برات  |  ورشکستگی تاجر  |  ضمانت به چه معناست؟

 

شما هم نظر خود را در مورد این مقاله ثبت کنید بدون دیدگاه