قرار چیست و چه اقسامی دارد؟ قرار رد دعوی چیست و چه کاربردی در نظام دادگستری کشور دارد؟ اصطلاحاً به رأی دادگاه که مربوط به ماهیت دعوا نباشد، قرار می‌گویند که از سوی مقام قضائی در حین انجام تحقیقات و در موارد خاص صادر می‌شود. قرار اقسام مختلفی دارد که تصمیم داریم در ادامه این […]
قرار چیست و چه اقسامی دارد؟ قرار رد دعوی چیست و چه کاربردی در نظام دادگستری کشور دارد؟ اصطلاحاً به رأی دادگاه که مربوط به ماهیت دعوا نباشد، قرار می‌گویند که از سوی مقام قضائی در حین انجام تحقیقات و در موارد خاص صادر می‌شود. قرار اقسام مختلفی دارد که تصمیم داریم در ادامه این مطلب به بررسی انواع آن به ویژه قرار رد دعوی و کاربرد آن در قانون مدنی بپردازیم پس ادامه این مطلب را از دست ندهید.
مفهوم قرار در قانون مدنی
در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی آمده است که اگر رأیی که توسط دادگاه صادر می‌شود مربوط به ماهیت دعوا چه به صورت جزئی و چه به صورت کلی باشد و همچنین قاطع باشد، حکم نامیده می‌شود اما در غیر این صورت به آن قرار می‌گویند. اما منظور ماهیت دعوا چیست؟ درواقع منظور از ماهیت دعوا، تمامی موضوعات و مسائلی است که برای روشن شدن پرونده در دادگاه مورد بررسی و رأی قرار می‌گیرند. منظور از قاطع این است که با صدور آن تکلیف پرونده مشخص شده و از شعبه رسیدگی‌کننده به دعوا خارج می‌شود. البته نباید این مسئله را فراموش کنید که رأی قاطع با رأی قطعی فرق می‌کند چراکه رأی قطعی به معنای رأیی است که غیرقابل اعتراض می‌باشد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اگر تصمیم دادگاه درمورد ماهیت دعوی و قاطع دعوی باشد به آن حکم گفته می‌شود اما درصورتی که هیچ یک از این دو شرط برقرار نباشد یا تنها یکی از آن‌ها برقرار باشد، تصمیم دادگاه قرار نامیده می‌شود. البته این قانون است که تعیین می‌کند در چه صورت تصمیم دادگاه حکم و در چه صورت قرار است. علاوهبر تمامی تفاوت‌هایی که بین حکم و قرار وجود دارد، حکم تنها توسط قاضی دادگاه صادر می‌شود اما امکان صدور قرار توسط مدیر دفتر دادگاه نیز وجود دارد.
با انواع و اقسام قرار آشنا شوید
اکنون که با مفهوم قرار در قانون مدنی آشنا شدید، تصمیم داریم در این بخش شما را با انواع و اقسام قرار آشنا کنیم. یکی از مهم‌ترین اقسام قرار، قرار رد دعوی است. بنابراین با دنبال کردن ادامه مطلب پاسخ سوال ” قرار رد دعوی چیست ؟ ” را خواهید گرفت.
۱) قرارهای قطعی یا غیرقطعی
همانطور که اشاره کردیم قرار قطعی به معنای رأیی است که غیرقابل اعتراض می‌باشد اما قرار غیرقطعی به معنای رأیی است که قابل اعتراض و تجدیدنظر است. براساس بند ” الف ” و ” ب ” که در ماده ۳۳۱ قانون مدنی آمده است احکامی که جزء قرارهای غیرقطعی هستند و امکان تجدیدنظر در آن‌ها وجود دارد به شرح زیر می‌باشند:
- دعاوی مالی که ارزش آن‌ها از سه میلیون تومان بیشتر است
- کلیه احکامی که در دعاوی غیرمالی صادر می‌شوند
۲) قرارهای نهایی یا غیرنهایی
براساس ماده ۳۶۸ قانون آیین دادرسی به قرارهایی که قابل فرجام هستند، قرارهای نهایی گفته می‌شود و در مقابل برای قرارهایی که فرجامی در نظر گرفته نمی‌شود، قرارهای غیرنهایی گفته می‌شود.
۳) قرارهای اعدادی یا مقدماتی
به قراری که پرونده را آماده صدور رأی قاطع می‌کند مانند: قرار تحقیق و معاینه محل، قرار کارشناسی و … قرار اعدادی می‌گویند.
۴) قرار قرینه
در برخی موارد که دادگاه خواهان (کسی که اقامه دعوی کرده است) را در اثبات حق، محق می‌داند ولی برای تشخیص نوع و میزان آن نیاز دارد تا قراری صادر کند تا براساس آن بتواند پرونده را تکمیل کند به آن قرار، قرار قرینه می‌گویند.
۵) قرار ساده
همانطور که اشاره کردیم قرار قرینه برای کمک به پیروزی خواهان در پرونده صادر می‌شود اما قرار ساده برعکس قرار قرینه می‌باشد به گونه‌ای که تنها جهت کمک به موضوع پرونده صادر می‌شود. مانند: قرار کارشناسی یا معاینه محل.
۶) قرار قاطع
قرار قاطع به معنای رأیی است که با صدور آن دادگاه از رسیدگی به پرونده فارغ می‌شود.
۷) قرار رد دعوی
اکنون نوبت این است که به سوال ” قرار رد دعوی چیست ؟ ” پاسخ دهیم. درواقع قرار رد دعوی، یکی از مهم‌ترین اقسام قرار است که به عنوان یک قرار قاطع و مانند یک سند رسمی در دعاوی قابل استناد می‌باشد. علاوهبر این مانند اسناد دیگر باید برای اثبات صحت آن، ادعای جعل صورت بگیرد. از همه مهم‌تر اینکه در قرار رد دعوی به عنوان یک قرار قاطع، این قانون است که طرق شکایت از آن را مشخص می‌کند.
قرار رد دعوی چه کاربردی دارد؟
امکان دارد در جریان رسیدگی به پرونده، ایراداتی مطرح شود که دادگاه آن‌ها را بپذیرد و قرار رد دعوی را صادر کند. این ایرادات یا باعث به وجود آمدن مانعی موقت می‌شوند یا امکان دارد که مانعی دائمی به وجود آورند. در حالت اول با از بین رفتن مانع موقت، امکان طرح مجدد دعوی وجود دارد اما در حالت دوم اقامه دوباره همان دعوی غیرممکن است و موجب می‌شود که پرونده بسته شود.
