نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت نهادهایی هستند که جهت مبارزه با انواع تخلفات و کلاهبرداری های اینترنتی عمل کرده و هدف آنها برقراری نظم و کاهش جرایم در فضای مجازی است. ما در این مطلب قصد داریم تا نهادهای مرتبط و وظایف محوله آنها را به شما معرفی کنیم. منظور از نهادهای رسیدگی به […]
نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت نهادهایی هستند که جهت مبارزه با انواع تخلفات و کلاهبرداری های اینترنتی عمل کرده و هدف آنها برقراری نظم و کاهش جرایم در فضای مجازی است. ما در این مطلب قصد داریم تا نهادهای مرتبط و وظایف محوله آنها را به شما معرفی کنیم.
منظور از نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت چیست؟
همانطور که می‌دانید در سال‌های اخیر و با گسترش و پیشرفت تکنولوژی، فضای مجازی نیز به یکی از پایه‌های اصلی زندگی روزمره تبدیل شده و تقریباً تمام خدمات و اطلاعات از سراسر دنیا را میتوان در آن پیدا کرد و روز به روز به تعداد کاربران آن افزوده می‌شود.
در کنار این پیشرفت، افراد بسیاری نیز برای سودجویی و کسب درآمد از راه‌های مختلف سعی می‌کنند تا برخلاف قوانین و مقررات فضای مجازی عمل کرده و اقدام به کلاهبرداری، سرقت اطلاعات، نقض حریم خصوصی و … نمایند.
بنابراین ممکن است بسیاری از کاربران اینترنت با مشکلاتی این چنینی مواجه شده و اطلاعاتی از رایانه یا دستگاه هوشمند متصل به اینترنت آنها به سرقت برود. در نتیجه نهادهای مختلفی تشکیل شده تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و به مبارزه با مجرمین در فضای مجازی بپردازند.
نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت کدامند؟
نهادهای رسیدگی به تخلفات و جرایم انجام شده در فضای مجازی به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
الف) نهادهایی که وظیفه رسیدگی به جرائم و تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی را برعهده داشته و شامل پلیس فتا، دادسرای جرایم رایانه‌ای و دادستانی کل کشور می‌باشد.
ب) نهادهایی که جهت رسیدگی به تخلفات در خصوص مسائل اداری و اصناف و امور انضباطی و امنیتی کشور هستند و برای رسیدگی به جرائم و تخلفات رایانه‌ای کاربران اقدام نمی‌کند. این نهادها عبارتند از:
- سازمان‌های نظام صنفی رایانه‌ای
- اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی
- انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی
- مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری
- مرکز ماهر و کاشف
این نهادها صرفاً جهت تنظیم مناسبات در بخش‌های خصوصی و دولتی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده و نمی‌توان جهت ارائه شکایات و رسیدگی به تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی از طریق آنها اقدام کرد.
نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت زیرساختی
۱) مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری
مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری، وظیفه تامین امنیت زیرساخت‌های کشوری در مقابل حملات سایبری را برعهده داشته است و زیر نظر ریاست جمهوری فعالیت می‌کند. در واقع این نهاد جهت حفظ امنیت زیرساخت دستگاه‌های دولتی فعالیت می‌کند.
البته این نهاد بیشتر جنبه نظارتی داشته به طور مستقیم اقدام به رسیدگی در مورد جرایم رایانه‌ای و مخابراتی نکرده و تنها در زمینه‌های تشکیل تیم‌های امدادی رایانه‌ای، اجرای عملیات مرتبط با ارزیابی امنیت و آسیب‌های وارده به زیرساخت‌ها و تحلیل و مقابله با حملات بدافزاری در زیر ساخت‌ها اقدام مستقیم انجام میدهد.
۲) سازمان نظام صنفی رایانه‌ای
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای یکی دیگر از نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت است که جهت فعالیت در زمینه‌های سخت افزار نرم افزار و شبکه تشکیل شده و تمام فعالیت‌های انجام شده در خصوص بخش‌های سخت افزار و نرم افزار، تجارت الکترونیک فضای ابری کسب و کارهای اینترنتی و غیره را زیر نظر دارد.
کمیسیون‌های متعدد از جمله کمیسیون افتا، زیر نظر این سازمان فعالیت کرده که وظیفه آنها بررسی مشکلات صنفی، کمک به بهبود کسب و کارهای اینترنتی و تعامل با بخش‌های دولتی و سازماندهی بازار اصناف است.
۳) شورای انتظامی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای
این نهاد وظیفه رسیدگی به شکایت اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به اعضای اصناف رایانه‌ای را بر عهده داشته و علاوه بر این، جهت نظارت بر شرکت‌ها و سازمان‌های عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای نیز فعالیت دارد.
۴) اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی
اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی، وظیفه صدور مجوز فعالیت کسب و کارهای فضای مجازی را بر عهده دارد.
علاوه بر این وظایف دیگری همچون اجرای قانون و مقررات نظام صنفی، حمایت از اعضای اصناف و حفظ حقوق اعضا، تحکیم همکاری بین اصناف، بهبود محیط برای کسب و کارها، ایجاد تعامل بین دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی و بخش‌های خصوصی، ارتقاء کیفی خدمت‌رسانی اعضا به مردم و اطلاع رسانی مناسب جهت رسیدگی به شکایات را برعهده این نهاد است.
۵) انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی
از دیگر نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت، انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی است که وظیفه ایجاد نظم و بهبود اوضاع کسب و کارهای اینترنتی را بر عهده دارد.
در نتیجه شرکت‌ها و موسسات فعال در حوزه فضای مجازی می‌توانند جهت رسیدگی به اختلافات و مشکلات خود به این انجمن مراجعه کرده تا انجمن به عنوان نماینده اصناف، به منظور کارشناسی و رسیدگی به پرونده‌های مربوطه اقدامات لازم را انجام دهد.
بنابراین هر کدام از شرکت‌های عضو انجمن می‌توانند جهت برطرف ساختن موانع شرکت‌ها در خصوص توسعه کسب و کارهای آنلاین، به دیگر اعضای انجمن اطلاع رسانی کرده تا انجمن با کمک اتاق بازرگانی و شورای بخش خصوصی و دولتی مشکلات را برطرف نمایند.
۶) مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای
مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای یا مرکز ماهر، وظیفه پیشگیری و مقابله با رخدادهای فضای مجازی و تبادل اطلاعات در سطح ملی را بر عهده دارد.
در واقع این مرکز در زمینه شناسایی بدافزارها، امنیت سامانه‌های هوشمند، امنیت در سامانه کنترل صنعتی و امنیت شبکه اجتماعی فعالیت می‌کند.
۷) مرکز کنترل امنیت شبکه و فوریت‌های بانکی
مرکز کنترل امنیت شبکه و فعالیت‌های بانکی یا پورتال کاشف، یکی دیگر از نهادهای رسیدگی به جرایم اینترنت است که توسط بانک مرکزی ایجاد شده و به منظور حفظ و ارتقای امنیت پرداخت‌های الکترونیک و بانکداری الکترونیک فعالیت می‌کند.
در واقع این مرکز وظیفه مواجهه با تهدیدات داخلی و خارجی نظام بانکداری کشور در حوزه اینترنت و فضای مجازی را بر عهده دارد.
از دیگر وظایف این مرکز، رسیدگی به مشکلاتی همچون سوء استفاده از درگاه‌های پرداخت و ابزارهای بانکی، سرقت و انتشار اطلاعات بانکی و تخلفات مربوط به نرم افزارها و درگاه‌های جعلی اینترنتی است.
